نفت خام و کاربردهای آن در زندگی

انواع نفت خام

 نفت خام برنت

 نفت خام برنت، یكی از آشناترین انواع نفت خام است كه به عنوان مبنای قیمت‌گذاری بسیاری از انواع نفت خام در بازار‌های جهانی به كار برده می‌شود. نفت خام برنت ترکیبی از نفت استخراج‌شده از کانال برنت و نینان در دریای شمال است كه به پایانه‌ نفتی سالوم و بزرگ‌ترین بندر صادراتی دریای شمال، در بریتانیا از طریق شبكه‌ خط لوله انتقال می‌یابد و در آنجا بارگیری انجام می‌شود. مخلوط برنت  در درجه API بیش از 38 و میزان گوگرد آن 0.41 درصد می باشد، بنابراین در طبقه‌ نفت خام‌های سبك و شیرین قرار می‌گیرد.

 نفت خام مارس

 نفت خام مارس (Mars) از جمله انواع نفت خام‌های سنگین و ترش به حساب می‌آید كه در آمریكا و خلیج مكزیك تولید و در بندر Clovelly بارگیری و صادر می‌شود. درجه API  نفت خام مارس  29 است و مقدار گوگرد آن 1.9 درصد می باشد. میزان تولید نفت خام مخلوط مارس از 150 تا 230 هزار بشكه در روز تخمین زده می شود . یكی از تولید‌كنندگان بزرگ این نفت خام در جهان شركت شل می باشد.

نفت‌خام میناس

نفت خام میناس (Minas) كه نام دیگر آن سبك سوماترا (Sumatra Light) نیز می باشد، یكی از نفت‌ خام‌های شاخص بازار آسیاست كه تولید آن در مناطق خشكی جزیره ساماترای اندونزی می باشد و از بندر «دومای» آن کشور صادر می‌شود. این نفت خام با درجه API 35.8 درصد گوگرد جزو دسته بندی نفت های سبك و شیرین به حساب می‌آید. محموله‌های صادراتی این نفت خام از 500 تا 700 هزار بشكه در روز است. تولید روزانه‌ نفت خام میناس بیش از چهارصد هزار بشكه تخمین زده شده است.

 نفت خام موربان

نفت خام موربان (Murban) از جمله انواع نفت خام‌های سبك و نسبتا شیرین با درجه API 39.3 و وجود 0.8 درصد گوگرد شمرده می شود. این نفت خام در امارات تولید و بارگیری می‌شود. میزان نفت خام تولید شده موربان تا یک و نیم میلیون بشكه در روز برآورد شده است.

نفت خام تاپیس

نفت خام تاپیس با درجه API حدود چهل شش درصد و میزان گوگرد 0.03 درصد، در حوزه‌‌ دریایی Trengganu مالزی تولید می‌شود. گفتنی است كه این نوع نفت خام برخلاف نفت خام برنت در بازار نفت مورد معامله قرار نمی‌گیرد، اما به یكی از انواع نفت شاخص برای قیمت‌گذاری در منطقه‌ آسیا به‌شمار می‌آید. استرالیا به دلیل روابط تجاری وسیعی كه با منطقه آسیا دارد، قیمت نفت خام تاپیس را مبنای قیمت‌گذاری نفت خام‌های وارداتی و حتی فرآورده‌های نفتی خود به كار می‌برد.

کاربردهای مختلف نفت خام

هنگامی که صحبت از نفت و موارد استفاده آن در میان می باشد اغلب افراد به سوخت هایی مانند بنزین یا گازوئیل فکر می کنند اما کاربرد نفت خام و فراورده های آن تنها در این موارد خلاصه نمی شود بلکه طیف گسترده ای از محصولات در زمینه های مختلف از تکنولوژی گرفته تا اقتصاد، صنعت، کشاورزی، داروسازی، صنایع غذایی و کاربردهای خانگی را در شامل می شود.

برخی از استفاده ها و کاربردهای نفت خام عبارتند از:

1. کشاورزی

یکی از مهمترین کاربردهای نفت خام در صنعت کشاورزی می باشد که می توان به تولید کودهای شیمیایی اشاره کرد. نفت خام برای تهیه آمونیاک استفاده می گردد که منبع نیتروژن در کشاورزی بوده و طی فرایند هابر حاصل می شود.

علاوه بر آن در تولید اغلب آفت کش های مورد استفاده در صنعت کشاورزی نفت خام به کار رفته است. از نفت خام برای راه اندازی ماشین آلات کشاورزی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

2. رنگ ها، مواد شوینده و غیره

برخی هیدروکربن های آروماتیک موجود در نفت خام شامل تولوئن، بنزن و زایلن می باشند که در تولید محصولاتی همچون رنگ ها، مواد شوینده مصنوعی و پارچه مورد استفاده قرار می گیرند.

مواد اولیه ساخت پلی اورتان ها، بنزن ها و تولوئن ها هستند که در سورفکتانت ها، روغن ها و حتی جلا دادن چوب استفاده می شوند.

گوگرد ،عنصر اصلی تشکیل دهنده اسید سولفوریک نیز می باشد که از نفت خام به دست می آید.

3. پلاستیک ها، رنگ های نقاشی و غیره

پلاستیک یکی از عناصر ضروری و مهم مورد نیاز در زندگی مدرن امروزه می باشد. موارد استفاده این محصولات از مانیتورهای کامپیوتر گرفته تا نایلون ها و سیتروفوم ها  که در کارخانه ها و از نفت خام تولید می شوند.

پلی استایرن ها که در ساخت فوم های پلی استایرن استفاده می شوند و پلی وینیل کلراید یا پی وی سی هر دو محصولات صنعتی متعلق به دوران پس از جنگ جهانی دوم هستند و از نفت خام حاصل می شوند.

نایلون نیز که در همه چیز از جوراب گرفته تا بسته بندی مواد غذایی، چرخ دهنده های ماشینی و حتی موتور ماشین به کار می رود موفق ترین پلاستیک های مبتنی بر نفت خام محسوب می شود.

پلاستیک ها غالبا از الفین ها به دست می آیند که شامل اتیلن و پروپیلن (از خانواده آلکن ها) می باشند.

4. لاستیک ماشین

تا اوابل قرن بیستم میلادی همه لاستیک ها از الاستومرهای طبیعی گیاهی حاصل می شدند و نیاز به لاستیک مصنوعی تا قبل از جنگ جهانی دوم نسبتا کم بود اما طی جنگ های جهانی به دلیل تحریم لاستیک طبیعی از سمت آمریکای جنوبی نیاز به تولید لاستیک مصنوعی افزایش یافت.

لاستیک مصنوعی از محصولات بوتادین می باشد که یکی از رکن های اصلی در صنعت پتروشیمی محسوب می شود.

5. مواد دارویی

روغن معدنی و وازلین از  جمله محصولات نفت خام می باشند که در بسیاری از کرم ها و پمادهای موضعی مورد استفاده قرار میگیرند.

شامپوی تار از جمله محصولات نفتی است که جهت درمان پسوریازیس و شوره سر از ان استفاده می شود. همچنین اغلب داروها دارای مولکول های آلی پیچیده ای هستند که پایه آن ها از مولکول های آلی ساده تر و کوچک تر تشکیل شده و اغلب آن ها از نفت خام به دست می آیند.

6. حمل و نقل

کل سیستم حمل و نقل دنیا به نفت خام وابسته است و این ماده انقلابی عظیم در سیستم حمل و نقل جاده ای، ریلی، آبی و هوایی ایجاد کرده است. همان طور که اطلاع دارید بنزین و گازوئیل که منابع اصلی انرژی برای تمام وسیله نقلیه مدرن محسوب می شوند هر دو از نفت خام به دست می آیند.

7. تولید برق

منبع اصلی تولید نیرو در حوزه صنعت نفت خام بوده و از گازوئیل در توربین های گازی جهت تولید برق مورد استفاده قرار می گیرد.

8. گرمایش و نورپردازی

نفت های سنگین تر در دستگاه های گرمایش مرکزی برای فروشگاه ها، ادارات و منازل استفاده می شوند. همچنین از نفت برای تولید برق استفاده می شود که سیستم روشنایی صنعتی و خانگی به آن وابسته است. نفت های سبک تر مانند نفت سفید نیز برای اهداف خانگی کاربرد دارند.

9. روان کننده

از روان کننده ها و گریس ها در دستگاه های مختلف استفاده می گردد به ویژه خودروهای حمل و نقل و ماشین آلات صنعتی که مصرف زیادی دارند همگی از نفت خام تولید می شوند.

10. صنایع پتروشیمی

هر دو صنعت شیمیایی و پتروشیمی از محصولات نفتی به عنوان ماده خام مورد نیاز خود استفاده می کنند. محصولات نفتی در تولید کودهای شیمیایی، الیاف مصنوعی، لاستیک مصنوعی، نایلون، پلاستیک، آفت کش ها و حشره کش ها و همچنین عطر، رنگ، کربن سیاه، گوگرد و غیره کاربرد های فراوانی دارند تولید این مواد نیازمند نفت خام می باشد.