مواد شوینده با توجه به بازار مناسب مواد شوینده در منطقه و ظرفیت تولید چند برابر نیاز داخل این امید می‌رود تا صنعت مواد شوینده بتواند به عنوان یکی از صنایع مهم در زمینه صادرات غیرنفتی نقش ایفا کند. در بهترین حالت در یک‌سال حدود ۵۰۰ میلیون دلار محصولات شوینده، آرایشی و بهداشتی شامل مواد اولیه و محصولات نهایی صادرشده که عمده اقلام صادراتی این محصولات نیز انواع پودر شوینده بوده است. درحال حاضر بیش از ۲۰۰ کارخانه در این صنعت مشغول به فعالیت هستند، از میان واحدهای تولیدکننده این محصولات، ۱۵ کارخانه تولیدکننده پودر شوینده هستند که درواقع واحدهای اصلی این صنعت محسوب می‌شوند.
از آنجایی که کشورهای همسایه ایران مصرف کنندگانی هستند که تولید مواد شوینده در آن کشورها به بلوغ نرسیده، ظرفیت بالقوه‌ای برای صادرات ایران به وجود آورده‌اند. درحال‌حاضر عراق و افغانستان دو کشوری هستند که بیشتَرین خرید مواد شوینده را از ایران دارند و صادراتی نیز به کشورهای ارمنستان، تاجیکستان و دیگر کشورهای آسیای میانه انجام می‌شود.
مصرف کنندگان کشورهای قاره آفریقا در این زمینه نیز کشورهای چاد و سومالی هستند که در مجموع 44 هزار دلار واردات از کشور ایران را داشته اند.
بیشترین واردات مواد شوینده در بین کشورهای قاره آفریقا را کشورهای آفریقای جنوبی و نیجریه دارند.
آفریقای جنوبی در سال 2021 بیشترین واردات مواد شوینده رو به ترتیب از آلمان، آمریکا، چین، ایتالیا و انگلیس داشته است.
نیجریه نیز در سال 2021 بیشترین واردات مواد شوینده ر و به ترتیب ارزش دلاری از چین، مالزی، اندونزی، هند و آلمان داشته.
صادرات مواد‌شوینده تولید کنندگان ایرانی به کشور‌هایی مانند عراق، هند، ترکیه، چین، آذربایجان، قزاقستان، لبنان، امارات و… انجام می‌شود. در سال‌های گذشته کشور ما در زمینه‌ی تولید و صادرات این محصولات به پیشرفت‌های خوبی دست یافته‌است. میزان صادرات سالانه مواد شوینده کشور بیش از ۱۶۰ میلیون دلار می‌باشد و صادرات مواد شوینده همراه با صنایع وابسته حدود ۱۸۰ الی ۲۲۰ میلیون دلار می‌باشد. سهم ایران از میزان مواد شوینده در بازار جهانی ۵۴/۰ تخمین زده شده است. محصولات‌شوینده صادر شده کشور شامل انواع صابون، مواد شوینده پودری، قرص ژل، الکیل بنزن سولفونه پاک کننده و… می‌باشد.
وضعیت تولید مواد‌شوینده چگونه است؟
در صنعت تولید مواد‌شوینده شرکت‌های بزرگ و کوچک زیادی در کشور فعال هستند اما عمده تولیدات این محصولات در اختیار ۱۵ شرکت بزرگ می‌باشد. این شرکت‌ها بیش از ۸۰ درصد مواد شوینده ایران را تولید می‌کنند. در حال حاضر حدود ۲۲۰ شرکت در سطح کشور در زمینه‌ی تولید مواد شوینده فعالیت می‌کنند. ظرفیت داخلی این شرکت‌ها ۴ میلیون تن می‌باشد اما تنها ۵/۱ میلیون تن تولید می‌شود. سرانه مصرف مواد شوینده در سال ۱۴۰۰ به ازای هر نفر حدود ۲۱ کیلوگرم بود. با مقایسه‌ی مقدار مصرف هر نفر با میزان تولید آن در کشور می‌توان نتیجه گرفت که تولید کنندگان باید تولیدات خود را افزایش دهند.
بازار داخلی مواد شوینده به چه صورت است؟
بازار داخلی مواد شوینده یک بازار رقابتی است که برند های ایرانی و خارجی در حال رقابت با هم هستند. همچنین بازار هدف مواد شوینده بازار داخلی می‌باشد به طوری که تولید کنندگان حدود ۸۵ درصد از محصولات خود را در داخل می‌فروشند. شرکت‌های بزرگ ایرانی که در حال رقابت با هم هستند.
واردات مواد شوینده
امروزه واردات مواد شوینده‌محدود شده‌و حتی گفته‌می‌شود از سال ۹۷ واردات این مواد متوقف شده‌است. با این حال کمبود‌های بازار داخلی مواد شوینده از کشورهای دیگر وارد می‌شود. طبق مطالعات تولید پلی اتیلن گلیکول و گلیسرین کوکرات دو دستاورد مهم در صنعت شوینده ایران بوده‌است. این تولیدات واردات مواد شوینده از کشورهای خارجی را به میزان قابل توجهی کاهش داده‌است. قبل از اینها مواد اولیه از یک شرکت ایتالیایی به میزان ۱۵۰۰-۱۰۰۰تن به ارزش ۳ میلیون دلار وارد می‌شده‌است. اکنون بیش از ۵۰ درصد نیاز کشور در داخل تولید می‌شود.
انواع مواد اولیه شوینده
تعدادی از مواد اولیه شوینده صادراتی به شرح زیر می باشد :
تگزاپون معمولی ، تگزاپون N70 ، لورامید ، سود پرک ، سود مایع ، تگزاپون صدفی
سدیم لوریل اتر سولفات ، اسانس ، رنگ ها ، سدیم کربنات سبک ، سولفو سوکسینات
اوره صنعتی و دارویی ، جوش شیرین ، سدیم سولفات ، سود آش ، سدیم کربنات سنگین
وازلین ، پارافین ، گیلیسیرین ، EDTA ، سدیم هیدروکساید ، اسید سیتریک آبدار
اسید سیتریک خشک ، کلسیم کلراید و ….